Εμείς οι αυτόχθονες αγωνιζόμαστε για να σώσουμε τον Αμαζόνιο, αλλά ολόκληρος ο πλανήτης αντιμετωπίζει προβλήματα επειδή δεν τον σέβεστε.
Αγαπητοί πρόεδροι των εννέα χωρών του Αμαζονίου και σε όλους τους παγκόσμιους ηγέτες που μοιράζονται την ευθύνη για τη λεηλασία του τροπικού δάσους μας :Το όνομά μου είναι Nemonte Nenquimo. Είμαι γυναίκα Waorani, μητέρα και ηγέτης του λαού μου. Το τροπικό δάσος του Αμαζονίου είναι το σπίτι μου. Σας γράφω αυτό το γράμμα επειδή οι πυρκαγιές μαίνονται ακόμα. Επειδή οι εταιρείες χύνουν πετρέλαιο στα ποτάμια μας .Επειδή οι ανθρακωρύχοι κλέβουν χρυσό (εδώ και πεντακόσια χρόνια) και αφήνουν πίσω τους ανοιχτούς λάκκους και τοξίνες. Επειδή οι άρπαγες του εδάφους κόβουν το πρωτογενές δάσος έτσι ώστε τα βοοειδή να μπορούν να βόσκουν, οι φυτείες να μπορούν να καλλιεργηθούν και ο λευκός να τρώει. Επειδή οι πρεσβύτεροι μας πεθαίνουν από κορονοϊό ενώ σχεδιάζετε τις επόμενες κινήσεις σας για να τεμαχίσετε τα εδάφη μας για να τονώσετε μια οικονομία που δεν μας έχει ωφελήσει ποτέ. Διότι ως ιθαγενείς αγωνιζόμαστε για να προστατεύσουμε αυτό που αγαπάμε -τον τρόπο ζωής μας, τα ποτάμια μας, τα ζώα ,τα δάση μας, τη ζωή στη Γη- και ήρθε η ώρα να μας ακούσετε.
Σε καθεμία από τις εκατοντάδες διαφορετικές γλώσσες μας στον Αμαζόνιο, έχουμε μια λέξη για εσάς – τον ξένο, τον ξένο. Στη γλώσσα μου, WaoTededo, αυτή η λέξη είναι «cowori». Και δεν χρειάζεται να είναι μια κακή λέξη. Αλλά εσείς την κάνατε να είναι. Για εμάς η λέξη έχει νόημα (και με τρομερό τρόπο, η κοινωνία σας την εκπροσωπεί): σημαίνει “ο λευκός που ξέρει πολύ λίγα για τη δύναμη που ασκεί και τη ζημιά που προκαλεί“.
Πιθανότατα δεν είστε συνηθισμένοι σε μια ιθαγενή να σας αποκαλεί αδαείς και λιγότερο, σε μια πλατφόρμα όπως αυτή. Αλλά για τους αυτόχθονες πληθυσμούς είναι σαφές: όσο λιγότερο γνωρίζετε για κάτι, τόσο λιγότερη αξία έχει για εσάς και τόσο πιο εύκολο είναι να το καταστρέψετε. Και με εύκολο τρόπο, εννοώ: χωρίς ενοχές, ανελέητα, ανόητα, ακόμη και “δίκαια”. Και αυτό ακριβώς κάνετε για εμάς τους αυτόχθονες λαούς, τις περιοχές των τροπικών δασών μας και τελικά στο κλίμα του πλανήτη μας.
Μας πήρε χιλιάδες χρόνια για να γνωρίσουμε το τροπικό δάσος του Αμαζονίου, να καταλάβουμε τους τρόπους του, τα μυστικά του, να μάθουμε πώς να επιβιώνουμε και να ευδοκιμούμε μαζί του. Και για τον λαό μου, τους Waorani, σας γνωρίζουμε μόνο για εβδομήντα χρόνια («επικοινωνήσαμε» τη δεκαετία του 1950 με Αμερικανούς ευαγγελικούς ιεραπόστολους σας), αλλά είμαστε γρήγοροι μαθητές και δεν είστε τόσο περίπλοκοι όσο το τροπικό δάσος.
Όταν λέτε ότι οι εταιρείες πετρελαίου έχουν θαυμάσιες νέες τεχνολογίες που μπορούν να πιούν το λάδι από τα εδάφη μας, όπως τα κολιβρί πίνουν γουλιά-γουλιά το νέκταρ από ένα λουλούδι, ξέρουμε ότι ψεύδεστε επειδή ζούμε κάτω από τις διαρροές .Όταν λέτε ότι ο Αμαζόνιος δεν καίγεται, δεν χρειαζόμαστε δορυφορικές εικόνες για να σας αποδείξουμε ότι κάνετε λάθος, είμαστε πνιγμένοι στον καπνό των φλεγόμενων οπωρώνων που οι πρόγονοί μας είχαν φυτέψει πριν από αιώνες. Όταν λέτε ότι αναζητάτε επειγόντως λύσεις για το κλίμα αλλά συνεχίζετε να χτίζετε μια παγκόσμια οικονομία με βάση την εξόρυξη και τη ρύπανση, ξέρουμε ότι λέτε ψέματα επειδή είμαστε οι πιο κοντινοί στη γη και οι πρώτοι που ακούνε τις κραυγές της.
Δεν είχα ποτέ την ευκαιρία να πάω στο πανεπιστήμιο και να γίνω γιατρός, δικηγόρος, πολιτικός ή επιστήμονας. Οι πρεσβύτεροί μου είναι οι δάσκαλοί μου. Το δάσος είναι ο δάσκαλός μου. Και έχω μάθει αρκετά (και μιλάω από κοινού με τους γηγενείς αδελφούς και αδελφές μου σε όλο τον κόσμο) για να ξέρω ότι έχετε χάσει τον δρόμο σας και ότι έχετε πρόβλημα (αν και δεν το καταλαβαίνετε ακόμη) και ότι το πρόβλημά σας είναι απειλή για κάθε μορφή ζωής στη Γη.
Επιβάλλατε με βία τον πολιτισμό σας πάνω μας και τώρα κοιτάξτε πού βρισκόμαστε: παγκόσμια πανδημία, κλιματική κρίση, εξαφάνιση ειδών και οδηγώντας τα πάντα σε εκτεταμένη πνευματική φτώχεια. Σε όλα αυτά τα χρόνια του πάρε-πάρε, πάρε από τα εδάφη μας, δεν είχατε το θάρρος, την περιέργεια ή τον σεβασμό για να μας γνωρίσετε. Να καταλάβετε πώς βλέπουμε και σκεφτόμαστε και νιώθουμε και τι γνωρίζουμε για τη ζωή σε αυτή τη Γη. Δεν θα μπορέσω να σας διδάξω τίποτα ούτε σε αυτό το γράμμα. Αλλά αυτό που μπορώ να πω είναι ότι έχει να κάνει με χιλιάδες και χιλιάδες χρόνια αγάπης για αυτό το δάσος, για αυτό το μέρος. Η αγάπη με τη βαθύτερη έννοια, ως σεβασμός. Αυτό το δάσος μάς έχει διδάξει πώς να περπατάμε ελαφρά, και επειδή το έχουμε ακούσει, το μάθαμε και το υπερασπίστηκαμε, μας έχει δώσει τα πάντα: νερό, καθαρό αέρα, τροφή, καταφύγιο, φάρμακα, ευτυχία, νόημα. Και τα παίρνετε όλα αυτά, όχι μόνο από εμάς αλλά από όλους στον πλανήτη και από τις μελλοντικές γενιές.
Είναι νωρίς το πρωί στον Αμαζόνιο, λίγο πριν από το πρώτο φως: μια ώρα που προορίζεται να μοιραστούμε τα όνειρά μας, τις πιο ισχυρές σκέψεις μας. Και έτσι σας λέω: η Γη δεν σας περιμένει να τη σώσετε, αναμένει από εσάς να την σέβεστε. Και εμείς, ως ιθαγενείς, περιμένουμε το ίδιο.
Η Nemonte Nenquimo είναι συνιδρύτρια του μη κερδοσκοπικού οργανισμού “Ceibo Alliance” υπό την ηγεσία των ιθαγενών, η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της οργάνωσης “Waorani” της επαρχίας Pastaza και μία από τους εκατό πιο σημαντικούς ανθρώπους και αυτόχθονες ακτιβιστές στον κόσμο.
