Με κύρια πηγή το επετειολόγιο του notiws.gr και μερικά συμπληρωματικά στοιχεία από δημοσιεύματα, παραθέτουμε το πλήρες χρονικό του γαλλικού Μάη του 1968, 56 χρόνια μετά από άλλη μια γαλλική εξεγερτική πρωτοπορία:
Τετάρτη 1 Μαΐου
Πορείες της Πρωτομαγιάς οργανωμένες από τη Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Γαλλίας (C.G.T.) και από το Κομουνιστικό Κόμμα (Ρ.C.) χωρίς να σημειωθούν επεισόδια
Πέμπτη 2 Μαΐου
Ο Ντανιέλ Κον Μπέντιτ οργανώνει μια αντι-ιμπεριαλιστική ημέρα στη Ναντέρ. Η διαρκής ένταση μεταξύ φοιτητών και πρυτανικών αρχών καταλήγει στο κλείσιμο του πανεπιστημίου
Παρασκευή 3 Μαΐου
Φοιτητική διαμαρτυρία στην πλατεία της Σορβόννης για τα γεγονότα στη Ναντέρ και την απειλή αποβολής φοιτητών. Οι πρυτανικές αρχές καλούν τις δυνάμεις καταστολής προς αποτροπή πιθανής κατάληψης. Μετά από πρόσκληση του πρύτανη Ζαν Ρος, η αστυνομία εκκενώνει τη Σορβόννη. Πρώτες ρίψεις δακρυγόνων, εξακόσιες συλλήψεις, εκτεταμένες συγκρούσεις στη λεωφόρο Σεν Μισέλ, εκατοντάδες τραυματίες
Σάββατο 4 Μαΐου
Οι πρυτανικές αρχές της Σορβόννης κλείνουν το πανεπιστήμιο. Για “μειοψηφία ακραίων στοιχείων” κάνει λόγο η κυβέρνηση Πομπιντού
Κυριακή 5 Μαΐου
Καταλαμβάνεται το κτίριο διοίκησης και οργανώνεται γενική συνέλευση. Υπό αστυνομικό κλοιό το Πανεπιστήμιο της Ναντέρ, που κλείνει. Διάφοροι περίεργοι συρρέουν στο Καρτιέ Λατέν αναζητώντας ενθύμια: ατσάλινες μπίλιες, βίδες, θραύσματα από δακρυγόνα
Δευτέρα 6 Μαΐου
Φοιτητές από τη Ναντέρ κατεβαίνουν στο κέντρο του Παρισιού και μετά από συνεχή παρενόχληση από τις δυνάμεις καταστολής ξεσπούν βίαια επεισόδια που κρατούν πέντε ώρες. Τα συνδικάτα των φοιτητών και των πανεπιστημιακών καλούν σε πορεία διαμαρτυρίας για την αστυνομική εισβολή στη Σορβόννη. Η απαγόρευση συλλαλητηρίων και ο αποκλεισμός μεγάλων τμημάτων στο κέντρο της πόλης, βγάζουν 20.000 εξαγριωμένους φοιτητές, πανεπιστημιακούς και μαθητές στον δρόμο. Στήνονται τα πρώτα οδοφράγματα και πέφτουν οι πρώτες πέτρες (κυβόλιθοι από τον δρόμο). Τα C.R.S. (ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας) απαντούν με δακρυγόνα και εκατοντάδες συλλήψεις, ενώ αναφέρονται 350 τραυματίες αστυνομικοί και εκατό πολίτες
Τρίτη 7 Μαΐου
Μαζικές διαδηλώσεις φοιτητών, εκπαιδευτικών και νεαρών εργατών, στην Αψίδα του Θριάμβου. Φοιτητές επιστρέφουν στις σχολές τους έπειτα από «ράδιο αρβύλα» ότι η κυβέρνηση αποδέχτηκε τα αιτήματά τους (να παύσουν οι διώξεις συλληφθέντων φοιτητών, να αποχωρήσει η αστυνομία από τις σχολές και να ανοίξουν πάλι τα πανεπιστήμια της Ναντέρ και της Σορβόννης), αλλά βρίσκουν μπροστά τους τις δυνάμεις ασφαλείας. Πορεία διαμαρτυρίας 50.000 νέων στο Παρίσι καταλήγει στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη όπου τραγουδούν τη Διεθνή. Ολοήμερη σύγκρουση με τις αστυνομικές δυνάμεις στο Καρτιέ Λατέν που καπνίζει από δακρυγόνα και μολότοφ. Στην απαίτηση να διαλυθούν, οι νέοι φωνάζουν «Ζήτω η Κομμούνα του Παρισιού»
Τετάρτη 8 Μαΐου
Οι αμφισβητίες εκδίδουν την εφημερίδα «Δράση». 25.000 φοιτητές κάνουν μια ήσυχη πορεία
Παρασκευή 10 Μαΐου
Η «νύχτα των οδοφραγμάτων». Συγκέντρωση μεγάλου πλήθους διαδηλωτών στην αριστερή όχθη του Σηκουάνα εμποδίζεται από τις ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας να διαβεί τον ποταμό. Υψώνονται πάλι οδοφράγματα από τα ξημερώματα και οι συγκρούσεις διαρκούν μέχρι το απόγευμα της επομένης. 12.000 διαδηλωτές σε οδοφράγματα. Απολογισμός: 720 ελαφρά τραυματισμένοι, 367 βαριά, από τους οποίους 251 αστυνομικοί, 80 καμένα αυτοκίνητα. Ραδιόφωνο και τηλεόραση μεταδίδουν τα γεγονότα την επομένη και εμφανίζονται φήμες για «προβοκάτορες» της αστυνομίας που πετούσαν μολότοφ. Υπό την πίεση των διαδηλώσεων ο υπουργός Παιδείας αρχίζει διαπραγματεύσεις και η αστυνομία εκδιώκεται από το Καρτιέ Λατέν, όπου οι φοιτητές σε συνέλευση συζητούν για την εξάπλωση του αγώνα. Καταλήψεις και διαδηλώσεις σε όλη τη Γαλλία. Αφίσες, φυλλάδια, προκηρύξεις και συνθήματα ξεπηδούν από τη Σορβόννη που πέρασε πάλι στα χέρια των φοιτητών
Σάββατο 11 Μαΐου
Στην καρδιά των γεγονότων του Μάη, η γαλλική κυβέρνηση υποκύπτει μετά από μία εβδομάδα συγκρούσεων στα αιτήματα των φοιτητών του Παρισιού. Ο πρωθυπουργός Ζορζ Πομπιντού ανακοινώνει την υποχώρηση της κυβέρνησης του, σε μια προσπάθεια να δώσει τέλος σε μία από τις χειρότερες συγκρούσεις που έχουν ξεσπάσει στους δρόμους της γαλλικής πρωτεύουσας μετά από τον β’ παγκόσμιο πόλεμο. Τα εργατικά συνδικάτα C.G.T., C.F.D.T. και F.E.N. κάνουν έκκληση για γενική απεργία στις 13 Μαΐου
Κυριακή 12 Μαΐου
Ο Ζορζ Πομπιντού επιστρέφει από το Αφγανιστάν. Στις 23.15′ μεταδίδει μήνυμα από την τηλεόραση, όπου ανακοινώνει ότι αποφάσισε να ξανανοίξει η Σορβόννη από τη Δευτέρα
Δευτέρα 13 Μαΐου
Τα συνδικάτα που ελέγχονταν από τους κομμουνιστές (C.G.T., C.G.T.-F.O.) προκηρύσσουν 24ωρη γενική απεργία και καλούν σε διαδήλωση. Η απρόθυμη συμβολή του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος στη νεολαιίστικη εξέγερση που εξαπλωνόταν σε όλη τη χώρα -αντιμετώπιζε τους διαδηλωτές φοιτητές ως «ταραχοποιά στοιχεία»- εξελίχθηκε στο μεγαλύτερο αντικυβερνητικό συλλαλητήριο μεταπολεμικά στο Παρίσι. Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο οι διαδηλωτές, με την αστυνομία σε αρκετή απόσταση, κάνουν πορεία από την πλατεία Ρεμπουμπλίκ ως τη Ντανφέρ-Ροσερό. Στην πορεία συμμετέχουν ο Πιερ Μαντές Φρανς, ο Φρανσουά Μιτεράν, ο Γκυ Μολλέ, ο Βαλντέκ Ροσέ. Η γενική απεργία σημειώνει μεγάλη επιτυχία. Κάτω από την πίεση των ανεξέλεγκτων εξελίξεων ο πρωθυπουργός Πομπιντού προσωπικά ανακοινώνει την απελευθέρωση των κρατουμένων και το άνοιγμα της Σορβόννης, χωρίς ωστόσο να καταφέρει να ανακόψει το κύμα καταλήψεων. Το αντίθετο: η Σορβόννη ανοίγει πάλι, καταλαμβάνεται από τους φοιτητές και ανακηρύσσεται αυτόνομο λαϊκό πανεπιστήμιο, ενώ συγκροτούνται περί τις τετρακόσιες λαϊκές επιτροπές δράσης στην πρωτεύουσα της Γαλλίας
Τρίτη 14 Μαΐου
Καθιστική διαμαρτυρία στις εγκαταστάσεις της αεροναυτικής βιομηχανίας “Sud Aviation” στη Ναντ, όπου δύο χιλιάδες εργαζόμενοι κλειδώνουν τους διευθυντές της επιχείρησης στα γραφεία τους. Καταλήψεις σημειώνονται και σε άλλους μεγάλους εργασιακούς χώρους, ενώ ξεσπά απεργία στο εργοστάσιο της “Renault” στη Ρουέν που επεκτείνεται στις υπόλοιπες εγκαταστάσεις της αυτοκινητοβιομηχανίας. Η Σορβόννη ανακηρύσσεται ανεξάρτητη κοινότητα
Τετάρτη 15 Μαΐου
Καταλαμβάνεται το Εθνικό Θέατρο (“Odeon”) στο Παρίσι από δυόμισι χιλιάδες φοιτητές και μετατρέπεται σε μόνιμο θέατρο συνελεύσεων και ανταλλαγής απόψεων. Ο διευθυντής του θεάτρου Ζαν Λουί Μπαρό προσχωρεί στο κίνημα του γαλλικού Μάη
Πέμπτη 16 Μαΐου
Περίπου πενήντα εργοστάσια τελούν υπό κατάληψη σε όλη τη χώρα. Στο Φλεν κυματίζει η κόκκινη σημαία. Η αναταραχή επεκτείνεται και στις εταιρείες που ελέγχουν τις δημόσιες συγκοινωνίες στο Παρίσι (μετρό και λεωφορεία) καθώς και στην εθνική σιδηροδρομική εταιρεία. Είναι η αρχή της γενικής παράλυσης
Παρασκευή 17 Μαΐου
Σε απεργία 200.000 εργαζόμενοι. Ο εκπρόσωπος των εργατικών συνδικάτων Ζορζ Σεγκύ απαιτεί αύξηση μισθών, μείωση των ωρών εργασίας, αλλά απορρίπτει την ένωση με τους φοιτητές που προτείνεται από τους τελευταίους
Σάββατο 18 Μαΐου
Απεργούν δύο εκατομμύρια εργαζόμενοι. Ο Ντε Γκολ επισπεύδει για 24 ώρες την επιστροφή του στη Γαλλία
Κυριακή 19 Μαΐου
Κατειλημμένα 122 εργοστάσια, σε αρκετά από τα οποία οι εργάτες έχουν προχωρήσει σε μορφές αυτοδιοίκησης. Παραλύουν τα πάντα στο Παρίσι από απεργία στα μέσα μεταφοράς και στον σιδηρόδρομο. Μετά την επιστροφή του στο προεδρικό μέγαρο, ο Ντε Γκολ κάνει δήλωση «Ναι στη μεταρρύθμιση, όχι στο καρναβάλι»
Δευτέρα 20 Μαΐου
Εκτοξεύεται ο αριθμός των απεργών: αγγίζουν τα δέκα εκατομμύρια ή σχεδόν τα δύο τρίτα του εργατικού δυναμικού. Κατάληψη της Σορβόννης από 4.000 φοιτητές σε ένδειξη συμπαράστασης προς τους απεργούς
της “Renault”. Σε επιφυλακή δέκα χιλιάδες αστυνομικοί. Στελέχη των συνδικάτων κλειδώνουν τις πύλες εργοστασίων, ενώ το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα προτρέπει τα μέλη του να σταματήσουν την εξέγερση, με τη C.G.T. να κατευθύνει την αυθόρμητη έκρηξη (με αιτήματα που αφορούν από την πτώση της κυβέρνησης έως την αυτοδιαχείριση των εργοστασίων) σε αγώνα με αιτήματα οικονομικού τύπου (αύξηση μισθών κ.α.), δοκιμάζοντας τις διαθέσεις των καταληψιών. Πανικόβλητοι πολίτες σηκώνουν χρήματα από τις τράπεζες και γεμίζουν τα ρεζερβουάρ των αυτοκινήτων τους. Το προσωπικό της κρατικής τηλεόρασης ξεσηκώνεται, απαιτώντας αντικειμενική τηλεόραση. Αναβρασμός στις κλωστοϋφαντουργικές, χημικές και πολεμικές βιομηχανίες. Σύμφωνα με δημοσκόπηση, 53% των κατοίκων του Παρισιού αναγνωρίζουν τα δίκαια της φοιτητικής αμφισβήτησης
Τρίτη 21 Μαΐου
Απεργούν οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας στο Ορλί, οι εργαζόμενοι στη γαλλική τηλεόραση, στα περιοδικά και τα τυπογραφεία. Καταρρέει το φράγκο και φυγαδεύονται κεφάλαια στην Ελβετία. Οι νοικοκυρές αποθηκεύουν είδη βασικής διατροφής. Όλοι αγοράζουν μεγάλες ποσότητες βενζίνης. Στο Παρίσι δεν υπάρχουν δημόσιες συγκοινωνίες ούτε συλλέκτες απορριμμάτων ούτε ταχυδρομικές υπηρεσίες
Τετάρτη 22 Μαΐου
Υπό τον έλεγχο των εργατών η Ναντ. Απεργούν και οι εργολάβοι κηδειών με σύνθημα… «μάλλον δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για να πεθάνεις». Η κυβέρνηση προτείνει γενική αμνηστία για όλες τις πράξεις που έγιναν στη διάρκεια των διαδηλώσεων, με όρο την επιστροφή στην κανονικότητα. Απορρίπτεται για έντεκα ψήφους πρόταση επιβολής λογοκρισίας. Ο Ντανιέλ Κον Μπεντίτ που θεωρείται υποκινητής της όλης αναταραχής, επιστρέφει στη Γερμανία μετά από απαγόρευση παραμονής του. Αντιδρώντας οι φοιτητές απαντούν με πορεία όπου κυριαρχεί το σύνθημα «είμαστε όλοι Γερμανοεβραίοι». Ρήξη στο απεργιακό μέτωπο όταν συνδικαλιστικές ηγεσίες συμφωνούν με εργοδοτικές οργανώσεις για αυξήσεις στους μισθούς έως και 25%
Πέμπτη 23 Μαΐου
Οι συγγραφείς καταλαμβάνουν τη Λογοτεχνική Εταιρεία
Παρασκευή 24 Μαΐου
Αγρότες της Ναντ συμπαρατάσσονται με τους απεργούς, θέτοντας τις τιμές των τροφίμων υπό τον προσωρινό έλεγχο των συνδικάτων. Βίαιες συγκρούσεις στο Παρίσι, ενώ διαδηλωτές πυρπολούν το χρηματιστήριο. Σε μια προσπάθεια να ανακτήσουν τον έλεγχο, οι στρατηγοί ετοιμάζουν 20.000 στρατιώτες μαζί με αστυνομικούς για να πάρουν το Παρίσι καταλαμβάνοντας κέντρα τηλεπικοινωνιών, τηλεοπτικούς σταθμούς και ταχυδρομεία. Στελέχη του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος επισκέπτονται έναν-έναν σταθμούς του μετρό διαδίδοντας ότι οι υπόλοιποι λειτουργούν, με σκοπό να τεθεί το δίκτυο σε λειτουργία. Τηλεοπτικό διάγγελμα του προέδρου Ντε Γκολ που απευθύνεται στη «σιωπηρή πλειοψηφία» και υπόσχεται δημοψήφισμα (αθέτησε την υπόσχεση). Ταραχές στη Λυών, με διαδηλωτές να οδηγούν ένα φορτηγό κατά της αστυνομίας που σκοτώνει τον αξιωματικό Λακρουά. Απολογισμός της ημέρας: 456 τραυματίες, 795 συλλήψεις
Σάββατο 25 Μαΐου
Υπογράφονται στο υπουργείο Κοινωνικών Υποθέσεων συμφωνίες για αύξηση 25% στο κατώτατο ημερομίσθιο και 10% στους μισθούς, οι οποίες απορρίφθηκαν από εργαζομένους. Στην οδό Γκρενέλ, ο Πομπιντού συγκεντρώνει αντιπροσώπους της εργοδοσίας και των εργατικών ενώσεων. Γίνονται διαπραγματεύσεις ως το πρωί της Δευτέρας
Δευτέρα 27 Μαΐου
Η βάση δείχνει τη δυσαρέσκειά της για τις συμφωνίες της Γκρενέλ. Διχασμός ανάμεσα σε εργάτες και φοιτητές. Η C.G.T. χρησιμοποιεί το σλόγκαν «Όχι στην περιπέτεια»
Τρίτη 28 Μαΐου
Παραιτείται ο υπουργός Παιδείας Αλαίν Περφίτ. Ο Ντανιέλ Κον Μπεντίτ επιστρέφει στη Γαλλία παρά την απαγόρευση που του είχε επιβληθεί
Τετάρτη 29 Μαΐου
Ο Ντε Γκολ εγκαταλείπει αιφνιδιαστικά το Παρίσι, με τις φήμες περί παραίτησής του να οργιάζουν. Ο πρόεδρος όμως βρίσκεται στο Μπάντεν-Μπάντεν της Δυτικής Γερμανίας, σε μυστική συνάντηση για ανάκτηση του ελέγχου
Πέμπτη 30 Μαΐου
«Αντίο Ντε Γκολ» φωνάζουν μισό εκατομμύριο διαδηλωτές στο Παρίσι μετά από κάλεσμα της ελεγχόμενης από το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα εργατικής συνομοσπονδίας C.G.T., τη στιγμή που η αστυνομία -σύμφωνα με τις πληροφορίες που είχε- ανέμενε πλήθος 50.000. Επιστροφή του Ντε Γκολ στο προεδρικό μέγαρο των Ηλυσίων αφού, ενώ η κυβέρνηση φαινόταν έτοιμη να καταρρεύσει, έλαβε διαβεβαιώσεις ότι υπάρχουν ακόμη πιστές σε αυτόν στρατιωτικές μονάδες. Σε ραδιοφωνικό διάγγελμα (η γαλλική τηλεόραση απεργούσε) ανακοινώνει τη διάλυση του κοινοβουλίου και την προκήρυξη πρόωρων εκλογών στις 23 Ιουνίου. Στη λεωφόρο Ηλυσίων Πεδίων ένα εκατομμύριο Παριζιάνοι λένε “ναι” στον στρατηγό.
Παρασκευή 31 Μαΐου
Ο Ντε Γκολ διακηρύσσει ότι δεν θα παραδώσει «ποτέ τη χώρα στα χέρια του κομμουνιστικού ολοκληρωτισμού» και διατάσσει τους απεργούς να επιστρέψουν στην εργασία τους με την απειλή της κήρυξης κατάστασης εκτάκτου ανάγκης. Η κυβέρνηση αφήνει να διαρρεύσει στα μέσα ενημέρωσης ότι ο στρατός βρίσκεται έξω από το Παρίσι. Αμέσως μετά το διάγγελμα, περίπου 800.000 υποστηρικτές του Ντε Γκολ καλά οργανωμένοι επί μέρες, διαδηλώνουν στα Ηλύσια Πεδία κρατώντας γαλλικές σημαίες. Γαλλία. Ο Πομπιντού σχηματίζει μεταβατική κυβέρνηση
Τετάρτη 5 Ιουνίου
Η αστυνομία σπάει τις καταλήψεις εκκενώνοντας διά της βίας τα κατειλημμένα εργοστάσια και οι περισσότεροι απεργοί σταδιακά επιστρέφουν στο πόστο τους. Το συνδικάτο των φοιτητών ανακαλεί διαδηλώσεις. Η κυβέρνηση κηρύσσει ακροαριστερές οργανώσεις εκτός νόμου
Πέμπτη 6 Ιουνίου
Η αστυνομία ανακτά τον έλεγχο του Πανεπιστημίου της Σορβόννης. Επιστροφή στην τάξη…
