«Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, πάλι άνοιξη μυρίζει, μα κι αν τύχει να θυμώσει, μεσ’ στα χιόνια θα μας χώσει». Λαογραφίας το ανάγνωσμα, αλλά και συνοπτικό επετειολόγιο του Φλεβάρη.
Όπως τα ονόματα όλων των μηνών, έτσι και το όνομα του Φεβρουαρίου έχει λατινική προέλευση. Προέρχεται από το ρήμα “februare” που σημαίνει εξαγνίζω, καθαρίζω. Ο Φεβρουάριος ήταν μήνας αφιερωμένος από τους Ρωμαίους στο θεό του Άδη, τον Φέβρουο (Februo). Θεωρούνταν μήνας πένθους, ένα διάστημα αφιερωμένο στους νεκρούς (κάτι που συνεχίζεται ως τις μέρες μας με τα ψυχοσάββατα). Επειδή υπήρχε η πίστη πως οτιδήποτε έχει σχέση με τον θάνατο είναι μολυσμένο, οι Ρωμαίοι επιδίωκαν την κάθαρση και τον εξαγνισμό με διάφορες τελετές. Εξ άλλου, ο Φεβρουάριος ήταν ο τελευταίος μήνας του έτους σύμφωνα με το ρωμαϊκό ημερολόγιο και οι άνθρωποι έπρεπε να εξαγνιστούν και να μπουν στο νέο έτος καθαροί κι αμόλυντοι. Τα έθιμα αυτά διατηρήθηκαν και μετά την αλλαγή του 46 π.Χ. που έκανε τον Φεβρουάριο δεύτερο μήνα του νέου (Ιουλιανού) ημερολογίου. Γνωστά τα ανθεστήρια των αρχαίων και οι γιορτές της γης και της Δήμητρας.
Οι εφτά μήνες του χρόνου έχουν από 31 μέρες και οι πέντε από 30. Μόνο ο Φλεβάρης έχει 28 –και κάθε τέσσερα χρόνια 29- γι’ αυτό τον λένε και “κουτσοφλέβαρο“. Επίσης λέγεται “Φλιάρης“, “Κουτσός“, “Κούντουρος” ή “Κούτσουρος” (δηλαδή με κομμένη την ουρά, κυρίως στον Πόντο), “Κουτσούκης” ή “Μικρός” (στην Κύπρο) και “Κλαδευτής“. Το δε δίσεκτο έτος που έχει 366 μέρες, θεωρείται κακότυχο γι’ αυτό λεγόταν πως δεν πρέπει να φυτεύουν αμπέλια οι γεωργοί, αλλά και να μην γίνονται γάμοι ούτε να χτίζονται σπίτια. Οι εργασίες που γίνονται αυτό τον μήνα είναι το φύτεμα της πατάτας, η προετοιμασία των χωραφιών για να σπαρθούν τα ανοιξιάτικα σιτηρά και η ενίσχυση των φθινοπωρινών με τη λίπανσή τους. Επίσης, το κλάδεμα των αμπελιών και των δέντρων, ο καθαρισμός των μαντριών, η συντήρηση της κοπριάς σε λάκκους και το σβάρνισμα των χωραφιών.
Ο Φλεβάρης είναι ο κοπιαστικός μήνας των αμπελιών, ο χαρούμενος μήνας του αποκριάτικου ξεφαντώματος, μα και των νεκρών με τα ψυχοσάββατά του. Αρχίζει με τα Συμόγιορτα, τρεις γιορτές σημαδιακές για τους αγρότες: Του Αγίου Τρύφωνα (1/2), της Υπαπαντής (2/2) και του Αγίου Συμεών (3/2). Τον μήνα αυτό ο καιρός είναι άστατος, μια κλαίει και μια γελάει, μια αγριεύει και μια ησυχάζει. “Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει” λέει η λαϊκή παροιμία. Κάτω από τη γη η νέα ζωή πάλλεται κι ετοιμάζεται να βγει στο φως. Μέσα στο καταχείμωνο κρύβεται η άνοιξη, μέσα στη συννεφιά η ξαστεριά όπως μέσα στην απελπισία η ελπίδα. Η μέρα ήδη έχει μεγαλώσει και τα σημάδια της αναγέννησης της ζωής αρχίζουν να εμφανίζονται δειλά. Ο σύντομος Φλεβάρης με τις 28 ή 29 μέρες του, γρήγορα δίνει τη θέση του στον προπομπό της άνοιξης, τον Μάρτη.
Συνοπτικό επετειολόγιο
Ο Φλεβάρης «γέννησε» τους Μπόρις Γιέλτσιν, Γεώργιο Σουρή, Τζέιμς Τζόις, Σακίρα, Κωνσταντίνο Καραθεοδωρή, Τζον Κασσαβέτις, Ζαχαρία Παπαντωνίου, Γιάννη Ζουγανέλη, Γκέοργκ Τρακλ, Άλις Κούπερ, Εβίτα Περόν, Ανδρέα Παπανδρέου, Γουίλιαμ Μπάροουζ, Μπομπ Μάρλεϊ, Σπεράντζα Βρανά, Φρανσουά Τριφό, Αξλ Ρόουζ, Ούγκο Φόσκολο, Τσαρλς Ντίκενς, Άλφρεντ Άντλερ, Τόμας Μουρ, Ιούλιο Βερν, Μπράιαν Τζόουνς, Τζέιμς Ντιν, Νικ Νόλτε, Δούκισσα, Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, Μπέρτολντ Μπρεχτ, Μπόρις Παστερνάκ, Σάρον Στόουν, Τζορτζ Ουάσινγκτον, Ιωάννη Καποδίστρια, Τόμας Έντισον, Τζένιφερ Άνιστον, Γιώργο Καζαντζή, Ρέι Μάνζαρεκ, Κώστα Γαβρά, Τζίμη Πανούση, Αβραάμ Λίνκολν, Κάρολο Δαρβίνο, Άντζελο Μπραντουάρντι, Φράνκο Τζεφιρέλι, Γεώργιο Παπανδρέου, Ζορζ Σιμενόν, Πίτερ Γκάμπριελ, Ρόμπι Γουίλιαμς, Τιμ Μπάκλεϊ, Κώστα Βάρναλη, Γαλιλαίο, Γιόχαν Στράους, Άγγελο Τερζάκη, Άις Τι, Λορίνα Μακ Κένιτ, Γιάσερ Αραφάτ, Νίκο Καζαντζάκη, Γιόκο Όνο, Αντρέ Μπρετόν, Τζον Τραβόλτα, Ματ Ντίλον, Νικόλαο Κοπέρνικο, Κερτ Κομπέιν, Κώστα Μακεδόνα, Ορφέα Περίδη, Νίνα Σιμόν, Άρθουρ Σοπενάουερ, Φρειδερίκο Σοπέν, Λουΐς Μπονιουέλ, Διδώ Σωτηρίου, Πίτερ Φόντα, Μελίνα Τανάγρη, Ογκίστ Ρενουάρ, Κάρλο Γκολντόνι, Τζορτζ Χάρισον, Ενρίκο Καρούζο, Μπούφαλο Μπιλ, Νίκο Χατζηκυριάκο–Γκίκα, Βίκτορα Ουγκώ, Τζόνι Κας, Μανώλη Μητσιά, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Ρέμπραντ, Ελίζαμπεθ Τέιλορ, Τζον Στάινμπεκ, Στιβ Χάρλεϊ, Τζοακίνο Ροσίνι, Μανώλη Λιδάκη, Βάσλαβ Νιζίνσκι και Γιώργο Σεφέρη.
Τον μήνα αυτό «έφυγαν» οι Μπάστερ Κίτον, Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Σιντ Βίσιους, Μπέρτραντ Ράσελ, Τζιν Κέλι, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Τζον Γκούτενμπεργκ, Τζον Κασσαβέτις, Πατρίσια Χάισμιθ, Ιάνης Ξενάκης, Λάντζιο Βαλεντίνο Λιμπεράτσε, Κωστής Παλαμάς, Κάρλο Γκολντόνι, Φρειδερίκη, Σοφοκλής Βενιζέλος, Πιοτρ Κροπότκιν, Μάρκος Βαμβακάρης, Νίκος Ξυλούρης, Διονύσιος Σολωμός, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, Μοντεσκιέ, Νίκος Καββαδίας, Βίλχελμ Ραίντγκεν, Σεργκέι Αϊζενστάιν, Ρενέ Ντεκάρτ, Σίλβια Πλαθ, Άρθουρ Μίλερ, Ιμάνουελ Καντ, Πατρίς Λουμούμπα, Γεωργία Βασιλειάδου, Ρίχαρντ Βάγκνερ, Μπενβενούτο Τσελίνι, Κάρολος Κουν, Ταμερλάνος, Νατ Κινγκ Κόουλ, Κνουτ Χάμσουν, Τζιορντάνο Μπρούνο, Μολιέρος, Τζερόνιμο, Κρισναμούρτι, Χάινριχ Χάινε, Μιχάλης Ράπτης, Μαρτίνος Λούθηρος, Μιχαήλ Άγγελος, Δέσπω Διαμαντίδου, Βασίλης Λογοθετίδης, Μάλκομ-Χ, Βαρούχ Σπινόζα, Νικολάι Γκόγκολ, Κατίνα Παξινού, Στέφαν Τσβάιχ, Άντι Γουόρχολ, Γιόχαν Βόλφγκανγκ βον Γκαίτε, Αμέρικο Βεσπούκι, Σταν Λόρελ, Μαρίκα Νίνου, Μάρκος Βαφειάδης, Τίτος Βανδής, Τένεσι Ουίλιαμς, Ιωάννης Μεταξάς, Αλέξανδρος Κουμουνδούρος, Κούλης Στολίγκας, Αιμιλίας Φλέμινγκ, Δημήτρης Ποταμίτης, Αλέξανδρος Σβώλος, Θεόδωρος Πάγκαλος, Ιβάν Παυλόφ, Κοσμάς Πολίτης, Ούλαφ Πάλμε.
Ήταν Φλεβάρης όταν ο Αραφάτ ανακηρύχθηκε πρόεδρος της P.L.O., η Μόσχα έγινε πρωτεύουσα της Ρωσίας, υπογράφηκαν οι συμφωνίες Νταβός και Καμπ Ντέιβιντ, ο Χίτλερ διέλυσε το γερμανικό κοινοβούλιο, υπογράφηκε η συνθήκη της Βάρκιζας, κυκλοφόρησε ο πρώτος δίσκος 45 στροφών, το «Discovery» ξεκίνησε το παρθενικό του ταξίδι, εξαρθρώθηκε ο Ε.Λ.Α., έγινε η διάσκεψη της Γιάλτας, ιδρύθηκε η πρώτη φεμινιστική οργάνωση, η χούντα απαγόρευσε τα «άσεμνα» θεάματα και την αποκριάτικη μάσκα, καταργήθηκε η ποδιά στα σχολεία, πρωτοεμφανίστηκε η «Monopoly», ψήφισαν για πρώτη φορά οι Τουρκάλες, υπογράφηκε η συνθήκη του Maastricht, αποκαλύφθηκε ο ναός του Ολυμπίου Διός στο Δίον, συνελήφθη ο Οτσαλάν, καταδικάστηκε ο Σωκράτης σε θάνατο, εκδόθηκε το πρώτο Φ.Ε.Κ., διασπάστηκε το Κ.Κ.Ε., ιδρύθηκε το Λύκειο Ελληνίδων, εκδόθηκε το “Κομμουνιστικό Μανιφέστο“, έγινε η ναυμαχία της Σαλαμίνας, ιδρύθηκε η Ε.Π.Ο.Ν.
